Καθεδρικός Ναός Αγίου Γεωργίου Στοκχόλμης
Κυριακή, 14 Σεπτεμβρίου 2025
Πανοσιολογιώτατε,
Μουσικολογιώτατοι,
Αγαπητοί εν Χριστώ Αδελφοί,
Αγαπημένα μας παιδιά,
Σήμερα, η Εκκλησία πανηγυρίζει την Παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Την ημέρα αυτή εορτάζουμε το μέγα μυστήριο της σωτηρίας, διότι, διά του Σταυρού, δόθηκε η ζωή στον κόσμο και καταργήθηκε η δύναμη της απώλειας.
Η παράδοσις διηγείται, ότι η Αγία Ελένη, η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, εύρε τον Τίμιο Σταυρό στα Ιεροσόλυμα κι ο Πατριάρχης Μακάριος τον ύψωσε ενώπιον του πλήθους, ώστε όλοι οι πιστοί να τον προσκυνήσουν. Εκείνη η ιερή στιγμή παρέμεινε χαραγμένη στην μνήμη της Εκκλησίας κι έτσι γεννήθηκε η σημερινή πανήγυρις.
Ο Σταυρός συνδέεται με τις τελευταίες στιγμές του επιγείου βίου του Χριστού. Κάθε φάση της ανθρώπινης ζωής από την οποία πέρασε ο Χριστός, την θεράπευσε και την αγίασε. Ο Σταυρός του Χριστού δεν έμεινε σημάδι ατιμίας, αλλά έγινε σημάδι νίκης. Ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος λέγει: «Ο Σταυρός είναι φρούριο για τους πιστούς, παρηγοριά για τους θλιμμένους, ελπίδα για τους απελπισμένους».
Η λέξη σταυρός απαντά στην Ιλιάδα και και την Οδύσσεια του Όμηρου και σε διάφορους μεταομηρικούς συγγραφείς, όπως ο Θουκυδίδης κι ο Ηρόδοτος.
Στην Παλαιά Διαθήκη, όλα όσα απεκάλυψε ο Θεός δεν ήταν παρά παραβολές, προαγγέλουσες το «μυστήριον του Σταυρού». «Ο του Χριστού Σταυρός προεκηρύττετο και προετυπούτο εκ γενεών αρχαίων», λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
Ιδού κάποιες πιο χαρακτηριστικές προτυπώσεις. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει ότι, «ο Αδάμ δια του ξύλου της βρώσεως κατεκρίθη και ο νέος Αδάμ δια του ξύλου του Σταυρού ημάς ενίσχυσεν».
Σχετικώς με την Θυσία του Αβραάμ, «εν…τω Αβραάμ το μυστήριον ενήργει του σταυρού, ο δε αυτού υιός ην τύπος του σταυρωθέντος ύστερον Χριστού», αναφέρει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
«Ο υιός του Ιακώβ, αυτός ην τύπος και μυστήριον του σταυρωθησομένου μετά ταύτα Θεανθρώπου Λόγου», διδάσκει ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, και ότι, επίσης, τα τεταμένα χέρια του Μωυσή στον αγώνα κατά των Αμαληκιτών, «αναζωγράφησαν παρ’ εαυτώ χείρας ηπλωμένας, ίνα ίδης του προσκυνητού σταυρού λάμπουσαν την εικόνα».
Κατά τους προχριστιανικούς χρόνους, ο σταυρός ήτο σύμβολον «κακοπαθείας».Ήτο όργανον θανατικής εκτελέσεως. Όποιος πέθαινε δια της σταυρώσεως, χαρακτηρίζονταν «επικατάρατος».
Αφότου όμως ο Σαρκωθείς Θεός πέθανε πάνω στο εγκάρσιο ξύλο, αυτό κατέστη πηγή απολυτρώσεως. «Πρότερον γαρ ο σταυρός όνομα καταδίκης ην, νυνί δε πράγμα τιμής γέγονε », σημειώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Από μέσον θανατώσεως, μετεβλήθη σε ακένωτη πηγή ζωής, φωτεινό σύμβολο και δίαυλο ευλογιών. Από ξύλο πόνου και ωδινών, κατέστη καταφύγιο αναπαύσεως και χαράς, πηγή αγιασμού και απολυτρώσεως.
Ο Σταυρός είναι το σχολείο της αγάπης. Πάνω σ᾽ αυτόν, ο Χριστός απέδειξε, ότι η αληθινή αγάπη ζητά θυσία. Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής λέγει: «Όποιος αγαπά αληθινά, σταυρώνει το θέλημά του, χάριν του πλησίον». Αυτή η θυσία ανοίγει την πύλη της Αναστάσεως. Ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης ψάλλει: «Σήμερα ο Σταυρός φανερώνεται και οι πιστοί ανακαινίζονται».
Ας προσκυνήσουμε, λοιπόν, τον Τίμιο Σταυρό, με πίστη κι ευγνωμοσύνη κι ας πορευθούμε την ζωή μας κάτω από την χάρη του Σταυρού, ώστε να αξιωθούμε και της χαράς της Αναστάσεως. Αμήν!
